اسم قهوه که می‌آید اولین چیزی که به ذهن هرکس می‌رسد خاصیت این دانه‌های سفت و خوشبو در بیدار نگه داشتن آدم‌ها باشد. سرانه مصرف قهوه در ایران 80 تا 100 گرم است و در آمریکا بیش از 50% مردم قهوه می‌نوشند. قهوه حاوی ماده شیمیایی کافئین است که به عنوان یک دارو، بسیار سریع عمل می‌کند و با کاهش آدنوزین موجب فعال شدن حواس بدن می‌شود. آدنوزین ماده‌ای شیمیایی است که هنگام خستگی در مغز ترشح می‌شود، به همین دلیل تقاضای این دانه‌های خرد شده از سوی کسانی که عادت به کار کردن بی وقفه و طولانی مدت دارند بسیار زیاد است. با این حال عوامل زیادی برای درست شدن یک قهوه خوب وجود دارند و دانه‌های قهوه در این میان عامل حیاتی هستند. در ادامه می‌خواهیم انواع قهوه را معرفی کنیم و دو نوع اصلی قهوه را با هم مقایسه کنیم.

انواع قهوه

قهوه عربیکا Coffee Arabica
قهوه ربوستا Coffee Robusta
قهوه‌های مخلوط شده (Mixed)

با انواع قهوه و کیفیت هر یک آشنا شویم

عربیکا دارای 70% قهوه است و نسبت به ربوستا از کیفیت بیشتری برخوردار است. انواع ترکیبی آن شامل دانه‌هایی می‌شود که هر یک نواقص دیگری را رفع می‌کنند اما وقتی نوبت به فنجان روزانه می‌رسد عربیکا و ربوستا حرف اول را می‌زنند و با هدف تبدیل شدن به یک نوشیدنی قهوه خوب و با کیفیت، کاشت و برداشت می‌شوند.

عربیکا نسبت به ربوستا طعمی شیرین‌تر و خوشایندتری دارد و این شیرینی را از شکر، انواع توت و میوه‌ها می‌گیرد. اسیدیته قهوه عربیکا بیشتر است، با این حال قهوه ربوستا طعمی تندتر و تلخ‌تر دارد، رنگ‌ آن دارای بافت است و پس‌مزه‌ای شبیه به بادام زمینی دارد. کافئین قهوه ربوستا دو برابر کافئین عربیکا اما کیفیت این کافئین پایین‌تر است. گذشته از این کشت و پرورش قهوه ربوستا آسان‌تر است، نسبت به شرایط آب و هوایی آسیب‌پذیری کم‌تری دارد و در کشورهای نیم‌کره شرقی مثل آفریقا و اندونزی روییده می‌شود. قهوه عربیکا بیشتر در آمریکای لاتین کشت می‌شود و انواع دیگر قهوه از مشتقات همین دو نوع قهوه هستند.

دانه‌های قهوه‌ پس از کشت وارد مرحله فرآوری می‌شوند، مرحله‌ای که نقش مهمی در تعیین طعم نهایی قهوه دارد. از گیاه قهوه نوعی گیلاس قرمز رسیده می‌روید که در فرآیند تولید قهوه از آن جدا می‌شود. به مرحله جداسازی دانه قهوه از لایه بیرونی در اصطلاح Depulping می‌گویند و این کار توسط دستگاه انجام می‌شود. در مرحله بعد، دانه‌های قهوه تخمیر می‌شوند.

هدف از تخمیر، برجسته کردن جرم و طعم دانه‌های قهوه است. در مرحله تخمیر قند طبیعی تبدیل به مایع می‌شود. در فرآوری قهوه به روش خشک، گیلاس‌ها به مدت دو تا سه هفته زیر نور خورشید قرار می‌گیرند و سپس برای خارج کردن پالپ خشک، وارد دستگاه پوست‌کن می‌شوند. قهوه حاصل از این شیوه یک فنجان نوشیدنی تیره رنگ و سنگین است. اما چنانچه قهوه به روش تَر فرآوری شود، پوسته‌ی گیلاس و مقداری از پالپ با وارد کردن فشار، جدا می‌شوند. فرآیند خشک کردن، مهم‌ترین مرحله است چرا که تاثیر مستقیم بر کیفیت نهایی قهوه دارد. دانه‌های خشک قهوه بر اساس شکل و اندازه دسته‌بندی می‌شوند و بو دادن آن‌ها در مرحله بعد قرار می‌گیرد.

در پایان این داستان، دانه‌های قهوه بسته‌بندی شده و صادر می‌شوند. شاید برای مردم عامه نوع دانه‌ قهوه‌‌ای که قرار است نوشیدنی آن‌ها باشد فرق چندانی نداشته باشد اما آن‌هایی که واقعا عاشق قهوه هستند دانه‌های قهوه را خوب از هم تشخیص می‌دهند. پس از امروز فنجان قهوه خود را هوشمندانه‌تر انتخاب کنید و به تفاوت‌ انواع قهوه دقت بیشتری داشته باشید!

کتاب کاله