حدود دو هزار سال پیش از تولد ولنتاین در میان آریاییان روزی به نام روز عشق (سپندارمذگان یا اسفندارمذگان) مرسوم بوده است. این روز در تقویم زرتشتی مصادف با ۵ اسفند است؛ اما در تقویم جدید ایرانی بدلیل سی و یک روزه شدن شش ماه نخست سال، شش روز به جلو آمده و با ۲۹ بهمن مصادف می‌شود.

در ایران باستان هر ماه را سی روز حساب می‌کردند و علاوه بر ماه‌ها، هر کدام از روزهای ماه نیز نامی داشته است، بطور مثال روز اول هر ماه «اورمزد (اهورامزدا)» و روز پنجم هر ماه «سپندارمذ» نام داشته است و در هر ماه یک بار نام روز و ماه یکی شده که در آن روز جشنی متناسب با آن ماه و روز ترتیب می‌دادند، بعنوان مثال شانزدهمین روز هر ماه، «مهر» نام داشت که در ماه مهر، «مهرگان» لقب می گرفت و همین طور روز پنجم هر ماه که «سپندارمذ» یا «اسفندارمذ» نام داشت و در ماه دوازدهم سال که نام آن نیز «اسفندارمذ» بود، جشنی با عنوان «سپندارمذگان» می‌گرفتند.

سپندارمذ به معنای فروتنی لقب ملی زمین است و زمین نماد عشق؛ چون با فروتنی، تواضع و گذشت به همه عشق می‌ورزد، زشت و زیبا را به یک چشم می‌نگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان می‌دهد؛ به همین دلیل در فرهنگ ایران باستان «سپندارمذ» را نماد عشق می‌دانستند. پسوند «گان» نیز به معنای جشن است و در نتیجه «سپندارمذگان» به معنای «جشن سپندارمذ» (جشن روز زن و زمین) است.

«سپندارمذگان» جشن زمین و گرامی‌داشت عشق است که هر دو در کنار هم معنا پیدا می‌کردند. در این روز زنان به شوهران خود با محبت هدیه می‌دادند و از مردان خود پیش‌کش‌هایی دریافت می‌کردند آنها در این روز از کارهای خود در خانه معاف شده و مردان و پسران کارها و وظایف جاری زنان را در خانه انجام می‌دادند.

منبع